Sahne tasarımı, çağdaş performans sanatlarında yalnızca fiziksel yerleşimlerle sınırlı kalmayıp, izleyiciyle kurulan duyusal ve psikolojik etkileşimleri de kapsayan çok katmanlı bir anlatım alanına dönüşmüştür. Bu çalışma, interaktif ışık kullanımının sahne üzerinde yalnızca görsel estetik yaratmakla kalmadığını; aynı zamanda izleyicinin duygusal durumu ve mekânsal algısını yönlendiren temel bir araç haline geldiğini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Günümüzde sahne, sabit bir yapıdan çıkarak izleyiciyle etkileşim kuran, duyarlı ve dinamik bir iletişim yüzeyi olarak yeniden tanımlanmaktadır. Bu bağlamda, interaktif ışık sistemleri sayesinde performans alanları, izleyici davranışlarına tepki verebilen ve deneyimi derinleştiren atmosferler üretme potansiyeline sahiptir. Araştırmada, ışığın renk, yoğunluk ve yön gibi bileşenlerinin izleyici üzerindeki psikolojik ve duyusal etkileri, çağdaş sahne sanatlarına ait iki örnek üzerinden incelenmiştir. Ayrıca, ayna nöron kuramı ile Kansei mühendisliği gibi güncel yaklaşımlar, izleyici-ışık etkileşimini anlamada kuramsal dayanak olarak kullanılmıştır. Disiplinlerarası bir çerçevede yürütülen bu araştırma, klasik sahneleme anlayışının ötesine geçerek izleyiciyi pasif bir gözlemciden, sahne deneyiminin etkin bir bileşenine dönüştüren yeni bir estetik anlayışı tartışmaya açmaktadır.
In contemporary performance arts, stage design is not only limited to physical installations but has also evolved into a multi-layered narrative field that encompasses sensory and psychological interactions with the audience. This study aims to reveal that the use of interactive light not only creates visual aesthetics on the stage, but also becomes a fundamental tool that directs the audience's emotional state and spatial perception. Today, the stage is redefined as a responsive and dynamic communication surface that interacts with the audience, rather than a fixed structure. In this context, thanks to interactive light systems, performance spaces have the potential to produce atmospheres that can react to audience behavior and deepen the experience. In this research, the psychological and sensory effects of components of light, such as color, intensity, and direction on the audience are examined through two examples of contemporary performing arts. In addition, current approaches such as mirror neuron theory and Kansei engineering are used as theoretical bases for understanding the audience-light interaction. Conducted in an interdisciplinary framework, this research opens up for discussion a new aesthetic understanding that goes beyond the classical sense of staging and transforms the audience from a passive observer into an active component of the stage experience.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.
