İslamiyet öncesi dönemde Doğu Türkistan’a tek başına hâkim olan Uygur Devleti, ekonomik ve kültürel olarak önemli bir merkez haline gelmiştir. Asya ve Avrupa arasında medeniyetleri birbirine bağlayan bir ticaret ve kültür yolu olan İpek Yolu üzerinde bulunan Uygurlar, stratejik konumları sebebiyle farklı kültür ve inançlarla temas halinde olmuştur. Bu durum, sanatsal ifade olanaklarının çeşitlilik kazanmasında önemli bir rol oynamıştır. Bu süreçte benimsedikleri özellikle Budizm ve Maniheizm gibi dinler Uygur sanatının temel üretim kaynağı olmuştur. Maniheizm, 3. yy.da Mani tarafından Mezopotamya’da oluşturulmuş, farklı kültürlere ait inanç sistemlerinin senkretizmi ile geliştirilmiş, gnostik ve düalist karakterli evrensel bir dindir. Kendisi de bir ressam olan Mani, öğretilerini yaymak için sanatı etkili bir araç olarak kullanmış, resim ve minyatürlerle zenginleştirilmiş metinler hazırlamıştır. Ticaret yolları üzerinden Soğdlu tüccarlar aracılığıyla geniş coğrafyalara yayılan Maniheizm, 8. yy.da Bögü Kağan’ın benimsemesiyle Uygurların resmî devlet dini olarak kabul edilmiştir. Maniheizm, Uygurların sosyokültürel yapısında ve sanatsal üretim biçimlerinin kapsamında belirgin bir dönüşüme sebep olmuştur. Maniheizm’in sanatla olan derin ilişkisi özellikle sembolizm ve metafiziksel temalar üzerinden etkisini gösterir. Temel olarak ışık ve karanlık arasındaki evrensel çatışmayı, iyilik ve kötülük arasındaki zıtlıkları betimleyen sembolizme dayalı anlatımlar Uygur sanatında kendine özgü bir tarz yaratmıştır. Maniheizm etkisinde üretilen duvar resimleri ve minyatürlerde, semboller ve alegorilerle zenginleştirilmiş dinî sahneler ve kozmolojik hikâyeler öne çıkar. Maniheist Uygur resimlerinde dinî öğretiyi simgeleyen figürlerin yanı sıra Uygur hükümdarlarının bu öğretiye olan bağlılıkları da tasvir edilir. Bu durum, erken dönem İslam minyatürlerinde de görülür. Maniheizm’in sanata verdiği önem, Uygur sanatının evrensel estetik anlayışını yüceltmiş ve Uygurları sanat tarihinde önemli bir konuma taşımıştır.

The Uighur State, which alone ruled over East Turkestan in the pre-Islamic period, has become an economically and culturally significant center. Located along the Silk Road, a trade and cultural route connecting civilizations between Asia and Europe, the Uighurs has been in contact with various cultures and belief systems due to their strategic location. This situation has played a crucial role in the diversification of their artistic expression. The religions they adopted during this period, particularly Buddhism and Manichaeism, has become the primary source of production of Uighur art. Manichaeism is a universal religion with a gnostic and dualistic character, founded by Mani in Mesopotamia in the 3rd century, developed through the syncretism of belief systems from various cultures. Mani, who was also a painter himself, utilized art as an effective tool to spread his teachings, prepared texts enriched with paintings and miniatures. Manichaeism, which spread to vast geographical areas through Sogdian merchants over trade routes, has been accepted as the official state religion of the Uighur State with the embracing of Bögü Khagan in the 8th century. Manichaeism has caused a significant transformation in the socio-cultural structure and the scope of artistic production forms of the Uighurs. The deep connection between Manichaeism and art manifests particularly through symbolism and metaphysical themes. The narratives based on symbolism, basically depicting the universal conflict between light and darkness, the contrast between good and evil, have created a distinctive style in Uighur art. Religious scenes and cosmological stories, enriched with symbols and allegories, stands out in murals and miniatures produced under the influence of Manichaeism. In Manichaean Uighur paintings, as well as figures symbolizing religious teachings, Uighur rulers’ adherence to these teachings are also depicted. This situation is also seen in early Islamic miniatures. The importance Manichaeism placed on art glorified the universal aesthetic understanding of Uighur art, carrying the Uighurs in a significant position in the history of art.